Dolar 36,2229
Euro 38,0502
Altın 3.368,94
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
Kilis 11°C
Az Bulutlu
Kilis
11°C
Az Bulutlu
Cts 12°C
Paz 14°C
Pts 13°C
Sal 10°C

1937 Kara Kışı

1937 Kara Kışı
A+
A-
09.12.2023
195
ABONE OL

İbrahim ALİSİNANOĞLU

Gaziantep’te kara kıştan bahsedince, yaşı 50-60’ın üzerinde olanlar 1967 yılında yaşadığımız o çetin kara kışı hatırlarlar. O kış, günlerce evden çıkamamıştık. Şehirde fırınlar açılamamış, ekmek bulmak, cenazelerin kaldırılması mümkün olamamıştı.

1967’den önce yaşanan kışlarla ilgili anlatılan rivayetler dışında pek de bir şey yok gibiydi.

Oysa 1937 kara kışıyla ilgili elime geçen yazılı belgelere görünce çok şaşırdım. O kışın, 1967 kışından çok daha sert geçtiğini, şehirde hayatı felç ettiğini öğrendim.

Gaziantep’te,1937 yılı ocak ayında yirmi gün aralıklarla kar yağar. 24 Ocak 1937 Pazar günü şiddetli rüzgâr ardından fırtına başlar, tipiye dönüşür. Başpınar’dan şehre ulaşmak nerdeyse imkânsız hale gelir. Evlerinden kimse dışarıya çıkmaz. Okular tatil olur,dükkânlar açılmaz,hayat felce uğrar. Gaziantep’in çevre köy ve kasaplarla irtibatı kesilir; Kilis, Narlı, Nizip, Fevzipaşa, Gavurdağı yolu kapanır, Şehre giriş çıkış imkânsız hale gelir. Bir kişi donarak ölür, biri de kar temizlemesi esnasında hayatını kaybeder.

O kış yaşananlar şu şekilde anlatılıyor;

“Narlıdan gelen sekiz otomobil ve posta Şehir Gösteren ’deki karın kesafetinden iki gün Başpınar’da kalmıştır. Bu arada bütün şehrimizi müteessir eden çok acıklı bir hadise olmuş, genç bir süvari zabit donmak suretiyle ölmüş, refikasının da ayakları kangren olmuştur.”

“Pazar günü akşama doğru Narlı’dan gelen otomobillerden altmış kadar yolcu arasında bulunan süvari Asteğmen Mustafa ve refikası, diğer birkaç yolcu ile şehre yaya gelmek istemişler. Başpınar’da kalan yolcuların “önümüz akşam, kar tipisi var, yolların ilerisi fena, on beş kilo metrelik mesafeyi gidemezsiniz, burada handa kalalım ” diye vaki ısrarlarına rağmen yola çıkmışlar, Terlik kuyusu denilen yere gelince, yarı donmuş bir halde yıkılıp kalmışlardır.

Gece saat 20 ye doğru Akyol Mahallesindeki evine giden belediye su yolu muhafızı Şaban; „can kurtaran yok mu?„ diye uzaktan bir ses işitmiş ve derhal Başkarakola giderek polislere haber vermiştir. Bu sırada Başpınar’dan yaya yola çıkanlardan bir muhafaza memuru da karakola yetinip arkadaşlarının yolda kalarak donmak üzere olduklarını haber vermiştir. Bunun üzerine karakolda bulunanlar Narlı yoluna koşmuşlar, Terlik kuyusu civarında zabitle refikasını ve biraz daha ileride donmak üzere bulunan 11 yolcuyu kurtararak şehre getirmişlerdir. Zabit ve refikası hastaneye yatırılmış refikası biraz sonra ayılmış ise de zabit yapılan müdahaleye a rağmen ayılamamış ve 24 saat sonra vefat etmiştir. Bu feci hadise şehrimizde çok derin teessürü mucip olmuştur. Asteğmen Mustafa’nın cenazesi salı günü komutanları, arkadaşları bir askeri müfreze ve büyük bir halk kütlesi tarafından ihtifalle hastaneden kaldırılarak Eyüpoğlu caminde namazı kılınmış ve yeni mezarlıkta hazırlanan mezara defnedilmiştir. Yollarda münakalenin temini için Sayın İlbayımız çok yakından alakadar olmuş, fırtına günü postanın geç kalması üzerine yol açmak üzere belediye amelelerini göndermiş ise de amele tipiden ve karın kesafetinden fazla ilerlemeyerek geri dönmüşlerdir.

Salı ve çarşamba günleri kamyonlarla amele gönderilerek şehir gösterendeki kapalı yerler açılmış, posta salı günü hayvanla kamyon ve otomobillerde çarşamba günü şehrimize gelebilmişlerdir. Bu iki gün içinde Kilis yolu da kapalı kalmıştır.

Pazartesi günü yol açan ameleden biri kamyonlardan birine atlarken düşmüş ve kamyonun tekerleri karnından geçerek ağır yaralı olarak hastaneye yatırılmıştır. Amele hastanede öldüğünden Asteğmen Mustafa ile birlikte cenazesi kaldırılmıştır. Narlı yolu hala kapalı Şehir gösterendeki karları temizlemek için her gün 50 amele çalıştırıldığı halde hala yollar açılamamış Narlı ve Fevzi Paşa ile şehrin münakalesi temin olunamamıştır. Beş günden beri gelen yolcular ve posta Narlıda kalmış, Antep’ten de Narlı ’ya posta hareket edememiştir. Yalnız Antep’le Kilis arasında otomobiller gidip gelmektedir.”

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.