Aşurenin Toplumumuzdaki Yeri

Metin MERCİMEK

“İÇİNDE 21 ÇEŞİT YARARLI GIDA BULUNDURAN TATLILARIN ŞAHI AŞURE, BELKİ DE İNSAN İLİŞKİLERİNİ EN YÜKSEK SEVİYEYE GETİREN BİR DAMAK TADIDIR.”
Yaşam sürecimizdeki akışa bir göz attığımız zaman, hiç bir şekilde geleneklerimizden silinmeyen sayısız  değerlerin devam ettiğini görürüz. Bu değerlerimizin içinde öylesine çok yönlü adetler var ki, bunlar hem insanlar arasındaki ilişkileri düzenlemekte, hem de ilişkilerin devamını sağlamaktadır. İşte bu değerlerden birisi de AŞURE’dir.
Hepimizin yakından tanıdığı, büyük bir hevesle hazırlanan, lezzet ve faydasına doyum olmayan AŞURE, adetlerimizden de öte çok yönlü ve çok anlamlı bir bilgi kümesidir. Aşure ile ilgili olarak birçok tanım ve tarif  ortaya çıkmıştır. Şimdi bu tanımlara bir göz atalım:
Aşure, BİRLİKTE YAŞAMI SÜRDÜRMEK demektir.
Aşure, değerlerin en güzeli olan HOŞGÖRÜ demektir.
Aşure, maneviyat unsuru çerçevesinde ŞÜKRETMEK demektir.
Aşure, başlı başına bir BEREKET demektir.
Aşure, PAYLAŞMAYI BİLMEK demektir.
Aşure, TATLILARIN ŞAHI demektir.
Aşure, sürdürebilir ve bereketli ORTAK YAŞAMI SERGİLEMEK demektir.
Böylesine birçok değerleri içinde barındıran Aşure, Arapçada Aşere 10, yani aşir onuncu demektir. Ülkemiz genelinde onuncu gün manasına gelen aşir’i, aşure şeklinde telaffuz ederek Muharrem ayının onuncu günü olarak kabul edilmiştir. Tarihte de bu güne onuncu günü, yani aşure olarak geçmiştir.
Acı bir olaya neden olan Muharrem ayı, İslamiyet’ten önce var olan kadem dinlerden beri önem arz etmekte olup, Hazreti Muhammed’in hicretinden sonra 61. yılında yaşanan vahim bir vaka ile İslam toplumu üzerinde yok olmayan bir yaraya dönüşmüştür. Bu elem dolu olay ise şu şekilde gelişmiştir:
Hicri Muharrem 61 tarihinde Kerbela denen mevkide, Hazreti Hüseyin ve ailesinin şehit edilmesiyle olay, bu güne kadar hareketli olarak sürüp gelmiştir. Bu olayda Hazreti Hüseyin’in aldığı ok darbesiyle atından düşerek Kerbela toprağında kanın akması, İslam toplumunda sonu gelmez bir matemin kaynağı hali olmuştur. Bu olayla ilgili olarak ünlü divan şairimiz Kazım Paşa’nın iki mısrasını hep birlikte görelim.

DÜŞTÜ HÜSEYN ATINDAN, SAHRAYI KERBELA’YA
CEBRAİL VAR HABER VER SULTAN-I ENBİYAYA…

Anadolu’muzdaki tüm inanışlarda mevcut olan Hazreti Hüseyin muhabbeti ile icra edilen mersiyeler, elem dolu bu facianın âşıkların gönüllerinde açtığı yarayı bir nebze olsun paylaşmayı ve onlarla BİR olmayı amaçlamaktadır.
Bugün hemen hemen her evde yapılan ve içinde 21 çeşit yararlı gıda bulunan tatlıların şahı Aşure, belki de insan ilişkilerini en yüksek seviyeye getiren ve de ortak yaşamı simgeleyen anlamlı bir mesaj haline gelmiştir.
Hoşça kalın.