Didim “Apollon Tapınağı”

Metin MERCİMEK
“APOLLON TAPINAĞINDA DİNİ GÖRÜŞÜN OLDUKÇA ROLÜ BÜYÜK OLMUŞTUR. ÇAĞIN İNANIŞINA GÖRE İBADETE GELEN HALK MABEDLERİN İÇERİSİNE GİREMEYİP, SADECE ÖNÜNDEKİ SUNAĞIN ÇEVRESİNDE TOPLANIRLARMIŞ. ANCAK SADECE RAHİPLER VE APOLLON KÜLTÜRÜ İLE İLGİLİ KÂHİNLER MABEDE GİRERMİŞ.”
Tarihi ve doğa güzellikleri ile turizme kucak açan Didim’in, bu günkü gezi ve inceleme durağımız APOLLON TAPINAĞI’dır. Apollo Tapınağı’nda en çok ilgimi çeken tarafı, BİLİCİK GÜÇ’ün (KEHANET) ağır basmasıdır. O çağda bilicilik güçleriyle kehanette bulunan Kral Miletos, ileri gelenleri Apollo Tapınağı’nın avlusunda toplarmış. Halk dışarıda toplanıp buradan onları dinlermiş be böylece halka yaptırılmak istenen her şey, kehanet olduğu ileri sürülerek yaptırırlarmış.
Apollo Tapınağı hakkında o kadar çok bilgi var ki, hepsi birbirinden güzel ve anlamlı. Tanrı Apollon, Tanrıça Artemis’in ikiz kardeşidir. Bu görüşten hareket edilerek Artemis Tapınağı’nın da mevcut olduğu ve Apollon Tapınağı’na yakın bir yerde olabileceği düşünülmektedir.
Diğer taraftan Selçuk’taki Efes Antik Kenti’nde Tanrıça Artemis’e atfen yapılan bir tapınak bulunmakta. Tamamen mermerden yapılan bu tapınak M. Ö. 550 yıllarında tamamlanmış. Dünyanın 7. harikasından biri olarak bilinen tapınaktan geriye bu gün sadece bir iki mermer kalmıştır. Tapınak Lydya Kralı Kroisos tarafından başlatılmış ve sonuçlanması ise 120 sene sürmüştür.
Dünyanın 7. harikası olan Artemis Tapınağı için bilgileri derleyen iki tarihçiden biri Sidonlu Antipader “OLİMPOS’UN DIŞINDA, GÜNEŞ HİÇ BU KADAR BÜYÜK BİR ŞEYE BAKMADI” derken diğer tarihçi Bizanslı Philon ise, “KADİM BABİLLERİN KUDRETLİ İŞÇİLİĞİNİ VE MOUSOLOS’UN MEZARINI GÖRDÜM. AMA BULUTLARA DOĞRU YÜKSELEN BU TAPINAĞI GÖRDÜĞÜMDE, DİĞERLERİNİN TÜMÜ GÖLGEDE KALMIŞTIR” diye yorumlamışlardır.
Didim Apollon Tapınağı, yukarda da belirttiğim gibi kehanetlerin çıkış noktası ve Antik Çağ’dan bize kalan kutsal hazinelerden biridir. Bu yapıya ilk girdiğimiz andan itibaren devasa sütunları ve görkemli yapısıyla bizleri büyüsü altına almaktadır.
Antik Çağ’ın insanları inançlarının çoğunu kehanet ve mistik hikayeler oluşturarak sürdürmüştür. Bu gücünü ise Zeus ve Leto’nun oğlu Apollon tarafından verildiğine inanmışlardır. Efsanelere göre; Tanrı Apollon bir gün, Didim yöresinde çobanlık yapan Brankhos’a rastlar. Onun saf ruhundan ve nazik yaklaşımından çok hoşlanan Apollon, ona biliciliğin sırlarını öğretir. Öğrendiği Tanrısal sırları insanlara aktarma amacındaki çoban Bronkhos, Apollon adına ilk tapınağı kurar. Adını efsanelerden alan Apollon Tapınağı’nın diğer bir adı “DİDYMA” (İKİZ KARDEŞ) anlamına gelir. Bu tapınağa Didyma denmesinin nedeni ise Apollon’un, Tanrıça Artemis’in ikiz kardeşi olmasıdır.
İşte her yöresinden tarih kalıntıları fışkıran Didim’in bitmez tükenmez güzelliğinin bir başka tarihi konumunda yeniden buluşmak dileğiyle…
Hoşça kalın.