Kadıköy’de Sembolleşen Boğa Heykeli

Metin MERCİMEK
 

"KADIKÖY'ÜN BİR SİMGESİ HALİNE GELEN BOĞA HEYKELİ, GÜNÜN HER SAATİNDE ETRAFINDA MUTLAKA BİRİLERİ BULUNAN VE DURMAKSIZIN FOTOĞRAF ÇEKİLİR VE KÜÇÜK ÇAPTA KUTLAMALAR YAPILIR."
Kadıköy'e her inişimde, Altıyol'da bulunan Boğa Heykeli, herkes gibi benim de ilgimi çok çekmiştir. Ben de bu heykelin hikâyesini araştırarak geçmişe dönük bilgiler elde ettim. 
1864 yılında Sultan Abdulaziz tarafından Jules Bonheur'a Paris'te yaptırılan ve orijinal adı "DÖVÜŞEN BOĞA" olan Kadıköy'ün Boğa Heykeli'nin 150 yaşına bastığını öğrendim. 
Şimdi gelelim Boğanın tarihi geçmişine. 3. Napolyon'un Beynelmilel Fuarına özel davet üzerine Mısır Valisi'nin hediye ettiği 120 metrelik yatıyla Fransa'ya doğru çıkan Sultan Abdulaziz, askeri sefer dışında Avrupa'ya giden ilk Osmanlı padişahı olur. Yat'a seyahat boyunca Avrupa ülkelerinin donanmaları eşlik eder ve Toloun Limanı'nda 101 pare top atışıyla başlayan muhteşem bir karşılama töreni yapılır. Sultan buradan özel vagonuyla Paris'e doğru yol alır ve Paris'te imparator ve ailesi ile birlikte tüm büyükelçilerin katıldığı bir törenle karşılanır. 
Paris'te Rus Çarı ve Fransız İmparatoruyla özel görüşmeler yapan Abdulaziz, fuarda Beylerbeyi ve Çırağan Sarayı'nın bahçeleri için Rouillard'ın ekibine içinde boğanında bulunduğu 24 hayvan figürü heykeli sipariş verir. Avcılığa özel ilgisi olan Sultan'ın sipariş ettiği heykellerden biri boğadır. 
Boğanın İstanbul'a geldiğinde Beylerbeyi'nde kardeşi DİKLENEN BOĞA'nın yanında yerini aldığı söylense de Boğa'ya ait en eski fotoğraf ise Yıldız Şale'dedir. 
İttihat ve Terakki Fırkası'nın başa gelmesiyle birlikte, sarayların bahçesindeki heykeller parti yöneticilerince çeşitli yerlere kaçırılır ve 1940'larda İstanbul'un çeşitli yerlerinde ortaya çıkarlar. Bu gün hemen hemen tüm heykeller geçmişten farklı noktadadır. Uzun süre gözlerden uzak kalan Boğa Heykeli, 1940'ların sonunda Lütfi Kırdar Spor ve Sergi Sarayı'nın önünde tekrar ortaya çıkar. 1950'lerin ortasında Boğa Heykeli bir ara yeni açılan Hilton Oteli'nin Harbiye caddesindeki girişine konduysa da şimdiki adı Lütfi Kırdar olan Spor ve Sergi Sarayı'na getirilir ve orada 1970 yılına kadar kalır. 
Daha sonra tarih 1971'i gösterdiğinde Boğa Anadolu yakasına geri döner. Bu dönemde heykel, günümüzde Kadıköy Belediyesi Tarih, edebiyat ve Sanat Kütüphanesi olarak hizmet veren Kadıköy Şehremeneti binasının önüne getirilir. Böylece Paris'ten İstanbul'a bir kaç ayda gelen Boğa Heykeli'nin 150 yıllık İstanbul turu 1987 yılında Kadıköy Altıyol'da son bulur. 
Ayrılmaların, barışmaların, gözyaşlarının, kahkahaların, yalnızlığın ve çoğalmaların, umutların ve de her maç öncesinde formalar çekilerek önünde eylem yapıldığı yer olan BOĞA HEYKELİ, artık Kadıköy'ün bir sembolü haline gelmiştir. 
Hoşça kalın.