Kilis İlinin Trafik Sorununun Çözüm Önerileri

Ecz. Kahraman ÜNLER

TÜKODER Kilis Şube Bşk.

Bundan bir ay evvel postadan bana bir tebligat yapıldı. Zarfı açtığımda 88 lira trafik cezası aldığım yazılı idi. Suç hanesinde ise motosikletimi kaldırıma park etmek yazılıydı. İnanız 43 seneden beri ehliyet sahibiyim. Trafik suçunu çok nadir olarak işlemişimdir. Zira trafik sisteminin bir kurallar dizisi olduğunu ve bizlerin can ve mal güvenliğimiz için oluşturulduğunu bilmekteyim. Üzüldüm, zira ben bu cezayı hak etmemiştim, çünkü motorumu oğlumun dükkânının önüne on dakika kadar park edip, kendi ofisimden bazı belgeleri almak için oraya park etmiştim. Neden mi oraya park ettim, çünkü motorumu park edecek bir başka yer bulamamıştım. Her yer yola park eden motosikletler ve otomobillerle dolu idi. Kazaya rıza, belaya sabır dedim ve cezayı yatırdım.

Bundan üç gün evvel beni Kilis Belediyesi’nden çağırdılar, tüketici sorunu olan bir arkadaşımıza yardım etmemi istediler. Belediyenin olduğu sokak, Belediye tarafından kapatılmış idi. Aynen Valilik Binasının olduğu sokak gibi bu sokağa da bariyer koymuş başına da iri yarı bir Zabıtayı görevlendirmişlerdi. Belediyeye gideceğim dedim. Görevli “Yassak beyim” dedi. Eeeee tabi ki emir demiri keser, boynumu büktüm. Motosikletimi park edecek bir yer aradım. Her yer motosiklet ve araçla dolu idi. Çaresizlikle motorumu bir işyerinin önündeki kaldırıma park ettim. Oradaki esnafa, “Motosikletimi buraya çaresizlikten park ediyorum. Birazdan geleceğim, göz kulak olun” dedim. Belediyedeki arkadaşıma yardım edip dosyasını tanzim ederek motosikletimin yanına geldiğimde bana, “Trafik polisi kaldırıma motorunu park ettiğin için ceza yazdı” dediler. Ve devam ederek, “Biz motor sahibine telefon açalım kendisi Belediyede” demişler. Fakat nedense trafik polisi, “Kimseyi çağırmayın ben cezayı yazdım” demiş ve çekip gitmiş.

Ben cezanın parasal yönüne değil, trafikte değil de aracımı park edecek yer bulamadığım için mecburiyetten kaldırıma park ettiğim için ceza yazılmasına çok üzüldüm. İlimizde birçok kişi trafik kurallarına uymuyor, kırmızı ışık ihlali yaygın, ters yönden gelen bir yığın araç var, park yasağı olan yerlere park eden birçok araç var ama gözünü sevdiğimin trafik polisi bana motorumu kaldırıma park ettiğim için ceza yazıyor. Şunu bilmenizi isterim ki, ben motorumu kuralları ihlal etmek için kaldırıma park etmedim. Motorumu park edecek bir yer bulamadığım için çaresizlikten park ettim. “YASSSAK” demek çok kolay, kaldırıma park yasaksa bana aracımı nereye park edeceğimi gösterin lütfen!

Bu iki cezayı yedikten sonra çok üzüldüm, zira yaşamımın hiçbir döneminde böyle iki trafik cezası almamıştım. Daha da üzücü olanı benim aracımı park edecek yeri yapmayarak bu cezayı almama sebep olanların umurunda bile değildi. Doğruca trafik şube müdürünün yanına giderek kendisi ile görüşmek istediğimi beyan ettim. Zaten birbirimizi önceden de tanıyorduk. Eski eğitim şube müdürü iken tanışmıştım, şimdi trafik şubesine atanmış. Adamcağız buyur etti oturdum, hoş beşten sonra konuya girdim. Öncelikle bana iki defa yazılan motorumu kaldırıma park cezasının parasal yönüne duyduğum tepkiden dolayı gelmediğimi kendilerine ifade ettim. Kilis ilinin trafik sorunları üzerine hasbıhal ettik. Trafik şube müdürü Kilis Belediyesine motosikletler hakkında bir yazı yazdıklarını, Belediyenin bu yazıya cevap vermediğini ifade etti. Kendisinin kişisel cep telefonu ile ilgili başkan yardımcısını iki kez telefonla aradığını ama malum kişinin telefona cevap vermediğini söyledi ve telefonun ekranından söylediklerini teyit etti. Bana belediye yazımıza cevap verse idi motorlar için serbestçe park edeceğimiz yerlerin oluşturulabileceğini söyledi. Bana yazılan trafik cezasının müsebbibinin yazıya cevap vermeyen ilgili kişi olduğunu söyledi ve gülerek sana yazılan 176 lira cezayı o kişiden almamın gerektiğini şakayla karışık ifade etti.

Konuşmamıza Kilis İlinin trafik problemi üzerine söyleşmeye devam ettik. Trafiğin ekonomik gelişmişlik, ahlaki değerler, insani tutum ve davranışlarla açıklanabilir bir konu olduğunu, bu problemin, her koşulda daha çok teknoloji kullanılarak çözümlenebileceğini söyledi. Modern ve uygar bir trafik sisteminin, yüksek bir teknoloji ile araçlardan ve yollardan alınan veriler kullanılarak medeni sürücüler ve modern bir teknolojik altyapı ile gerçekleştirilebileceğini ifade etti. Türkiye’nin en önemli sorunları arasında trafik sorunu geldiğini her gün onlarca insanın yaşamına mal olan trafik kazalarının, ne yazık ki sürekli artmakta olduğunu, konunun sürekli olarak siyasetin, toplumun ve bürokrasinin gündeminde olmasına karşın hiçbir biçimde çözüm bulunamayan bir sorun olarak varlığını devam ettirmekte olduğunu ifade etti.

Kilis ilinin trafik sorununa şöyle bir göz atalım; İnsan tutum ve davranışları, ahlaki ve ekonomik gelişmişlik, etik bilgisi, eğitim ve kültürel seviye ile ilişkilidir. Trafikte hemen her gün onlarca insanını kaybeden, büyük maliyetlere katlanan, ahlak sorunu, denetim ve eğitim eksikliği nedeniyle insan ve madde kaynaklarını sorumsuzca heba eden bir sistemin yeniden ele alınması ve baştan aşağı düzenlenmesi gerekmektedir. Bunun ilk aşamasını yoğun bir teknoloji kullanımı ve buna bağlı olarak da trafik kurallarına saygı oluşturmaktadır. Yaşanan trafik sorunlarının önemli bir kısmının çözümü; akıllı trafik yönetimi ve teknolojinin yoğun olarak kullanılması ile akıllı yolların ve araçların yer aldığı yeni bir sistem ile olanaklıdır. Akıllı sürücü ve akıllı yollar kavramları ile insan unsuru ve teknoloji birlikte ele alınmaktadır. Trafiğin yol açtığı sorunların çözümünde teknolojinin yoğun bir şekilde kullanılması ve bu yolla toplanan bilgilerle trafiğin denetimi ile yeni bir ahlaki pratiğe ihtiyaç bulunmaktadır. Kısaca “akıllı trafik” yönetiminin günümüzdeki insan ve madde kaynaklarının kaybını en aza indirebileceği belirtilebilir.

Geleneksel yöntemlerin çözümde yetersiz kaldığı tezinden hareketle yeni yöntemler, birimler ve aktörlere gereksinim olduğu açıktır. Trafikte, bilişim teknolojilerine dayalı denetim olmadan can ve mal güvenliğini sağlamak zordur. Etkin denetim eksikliğinin sıkıntısını bütün toplum yaşamaktadır. Toplum, canı ve malı ile trafik problemlerinin bedelini ödemektedir. Bu nedenle mevcut kurumlardan farklı olarak, trafik verilerinin toplanıp hukuk sınırları içinde paylaşılması, denetim ve eğitimde kullanılması için çok ivedi olarak ‘ELEKTRONİK TRAFİK DENETLEME SİSTEMİ’nin kurulmasına ihtiyaç vardır. Günümüzde giderek artan trafik ve onun yol açtığı sorunlar, psikolojiden sosyolojiye, hukuktan tıbba, coğrafyadan çevreye, ekonomiden etik alana kadar çağdaş yaşamın merkezinde yer almaktadır. Trafik kazaları neden olduğu sorunlar nedeniyle kimi zaman bir terör olarak bile nitelendirilmektedir. Trafik terörüne kurban giden insanların sayısındaki artış sonucunda ortaya çıkan ürkütücü tablo zaman içerisinde giderek sayılarla ifade edilen istatistikî bir ölçüm ve algı düzeyine indirgenmektedir. Her gün yaşanan insan ve madde kaybı trafik kazalarının adeta sıradanlaşmasına yol açmaktadır. Bunun yanı sıra çözüme yönelik bir ümitsizlik, bu kazalara karşı duyarsızlık ve umursamazlık görülmekte, bu olumsuz halden ne Türkiye’de ve ilimizde trafik terörüne bir yakınını veya bir tanıdığını kurban vermeyen kimse neredeyse yok gibidir. Bu boyutlara ulaşmış ve insan hayatını büyük bir risk altına sokan trafik probleminin mutlak surette gelişmiş ülkelerde olduğu gibi asgarî düzeye indirilmesi gerekmektedir. Bunun sağlanması için sosyal, psikolojik, teknolojik ve hukukî her türlü tedbir alınmasına ihtiyaç bulunmaktadır. İnsan hakları, temel haklar ve hürriyetler zedelenmeden, yargı gözetiminde ve denetiminde görev yapacak bir birim oluşturularak, trafiğe ilişkin her türlü veri, bilgi, belge ve görüntünün burada toplanması ve kayıt altına alınması ile bir boşluk doldurulabilecektir. Elektronik kontrol sistemleri başta olmak üzere bilgi teknolojileri ve iletişim sistemlerinin trafik yönetiminde kullanılması ile teknolojik alt yapı kurulmuş olacaktır. İlimizde çok ivedi olarak ‘ELEKTRONİK TRAFİK DENETLEME’ sistemi oluşturulmalı, MOBESE kameralarını sayısı arttırılarak trafiğin tamamı aynı anda elektronik olarak denetlenmelidir. Böylece daha uygar bir trafik yönetimi uygulanmasına zemin hazırlanmış olacaktır. Bu yönetim süreci kapsamında denetim ve eğitim uygulamaları sonucunda, sürücüler zaman içerisinde teknolojik alt yapıya uyum göstermek durumunda kalacaklardır. Bu noktaya varıldığında daha medeni sürücü kavramı ortaya çıkacaktır. Teknolojik alt yapı insan unsurunun gelişimini ve kurallara uyumunu büyük ölçüde kolaylaştırmaktadır. Bu bakımdan “uygar trafik yönetimi”, “bilişim yolları” ve “medeni sürücü” kavramlarının kullanımı daha doğru gözükmektedir. TÜRKİYE’DE TRAFİK, CEZA SİSTEMİ ÜZERİNE KURULUDUR. Ödüllendirme, iyi tutum ve davranışların teşviki adına bir uygulama bulunmamaktadır. Oysa sosyal yaşamda ceza kadar ödül de düzenleyici ve belirleyici bir unsur olarak kullanılmaktadır. Bu açıdan trafik işleyişinde hata ve kusurların cezalandırılması kadar, iyi tutum ve davranışlarında ödüllendirilmesi yerinde bir uygulama olacaktır. Trafik sisteminin elektronik haberleşme teknolojisi kullanılması sonucu yönetimi ve denetimi sağlandığında, iyi tutum ve davranışlar da sosyal, ekonomik ve hukuki çerçevede çeşitli şekillerde ödüllendirilmelidir. Örnek açısından, kasko indirimleri, araç vergilerinden indirimler, geçmiş ceza bedellerinden indirim, yol konaklamalarında indirim, yakıt alımında vergilerden indirim gibi çeşitli ödüllendirmeler, teşvik amacıyla kullanılabilecek uygulamalardandır. Trafik sisteminin işleyişi, sosyal yaşamın her alanını etkilemekte, psikolojik, ekonomik ve fiziki sonuçlar doğurmaktadır. Bu boyutuyla daha çok önemsenmeli ve düzenleyici, düzeltici ve iyileştirici tedbirler alınmalıdır. Örneğin kazalarda sadece fiziki inceleme ile yetinilmemeli, psikolojik, etik, ahlaki ve sosyolojik neden ve sonuçlar da irdelenmelidir. Trafik sorunlarının çözümü ve kurumsallaşma ile ortaya çıkan yeni durumlar adalet, hukuk, güvenlik, temel haklar ve insan hakları arasında kurulması gereken denge ile aşılabilecektir. Her şeye rağmen en kutsal ve temel hak insanın yaşam hakkı olup, bu hakkın trafik terörü ile ortadan kaldırılması karşısında gereken her türlü önlemin alınması, insan haklarının ve temel hak ve hürriyetlerinin ihlali olarak değil, tam aksine bu hak ve özgürlüklerin korunması maksadına hizmet edecektir. Uygar trafik yönetiminin önemli ve temel kurumu olması düşünülen ELEKTRONİK TRAFİK DENETLEME BİRİMİ, gerek yazılım gerekse donanım olarak sürekli bir araştırma-geliştirme faaliyeti içerisinde olmalı, her türlü yeniliği trafik alt yapısının teknolojik boyutuna yansıtmalıdır. İnsan hayatının güvence altına alınması doğrultusunda yapılacak olan bütün bu çalışmalar ve gayretler; insan hakları, temel haklar ve özgürlüklerin en temel unsuru olan yaşam hakkına dayalı olarak yürütülmelidir. Bu bakımdan evrensel hukukun temel ilkeleri göz önünde tutulmalıdır. Uygar trafik yönetimi ancak ve sadece bilinçli sürücüler ve bilişim yollarıyla sürdürülebilecektir. Aksi durumda, ülke olarak daha uzun yıllar trafik faciasını yaşamamız kaçınılmazdır. Her on yılda trafik terörüne 40 binin üzerinde kurban veren bir ülke, hiçbir çağdaşlık göstergesiyle tanımlanamaz neredeyse doğal bir durum gibi karşılanmaktadır.

Kilis’te trafiğe kayıtlı araç sayısı Haziran ayı sonu itibarıyla 39 bin 555 olup, Kilis’teki araç sayısı bir ay ortalama içinde 150 civarında artmaktadır. Araç türleri incelendiğinde ise Kilis’te trafiğe kayıtlı toplam taşıtın yarısından fazlasını motosikletlerin (% 51,1) oluşturduğunu bunu sırasıyla, otomobil (% 23,2) ve traktör (% 12,9) takip ettiğini görmekteyiz. Kilis tarım toplumunun egemen olduğu bir yapıya sahiptir. Nüfusun büyük bir bölümü çiftçilikle ulaşmakta olup, her evde bir motosiklet ya da bir araç bulunmaktadır. Eskiden evlerimizde bulunan ve yabana yazıya gitmekte kullandığımız eşeklerin ve katırların yerini motorlar almış bulunmaktadır. Uygulanan tarım politikaları sonucunda tarımsal üretimle para kazanamayan köyde yaşayanlar çaresizlik içinde kilise gelerek ticaret ve sanatla uğraşmaya başlamıştır. Dolayısıyla şehir yaşamına adapte olmakta zorlanan kırsal kesimin insanları trafik kurallarına daha az riayet etmektedir. Bir de Suriye’den gelen trafik kurallarına uyma alışkanlığı olmayan sığınmacılar da ilimize gelince trafik de bir kaos yaşanmaya başlamıştır. Sorunu çözecek olan kurumlarda TRAFİK SORUNUNA ilgi duymamış ve yeni yollar ve ücretsiz park alanları oluşturmamışlardır. Kilis’te en büyük sorun aracımı ve ya motorumu nereye park edeceğimiz sorunudur. Trafikte yeni yol güzergâhlarına acilen ihtiyaç vardır. Fakat şehir merkezinin birçok yeri 1. Derece SİT alanı olduğu için kamulaştırma yaparak yolları genişletmek ve yeni yollar açmak olanaksızdır. Birde yeni kamulaştırma yasasıyla artık eskiden olduğu gibi bir ekmeğe kamulaştırma yapmak mümkün değil. Gün rayicinden parayı önce hesaba yatırıp sonra kamulaştırma yapacaksınız. Belediyenin 100 trilyondan çok borcu varken bu alternatifte yapılabilecek bir seçenek değildir. Bütün yollar merkezi bir anlayışla Cumhuriyet Caddesi, Kadı Cami Kavşağı, Recep Tayyip Erdoğan Kavşağı, Hacı Cümbüş Cami önündeki kavşak, Tekel Fabrikası önündeki kavşak ve İslahiye yolu başlangıcındaki kavşağa çıkmaktadır. Nereye gidecek olursanız olun bu merkezi yerleşim yerleri ve merkezdeki bu kavşaklardan geçmek zorundasınız. Yani bütün yollar trafiği şehir merkezine doğru yönlendirilmiştir. Trafik levhalarında bile oklarla şehir merkezini göstermektedir. Sorunun kaynağı şehrin bütün yollarının merkeze ve bu kavşaklara yönlendirilmesinden kaynaklanmaktadır. Şehir merkezi bir anlayışla oluşturulmuştur.

Bu olumsuzluklardan sonra, çözüm için tek alternatif, trafik yoğunluğunun alternatif yollarla, trafiğin yoğun olmadığı alanlara kaydırılmasından geçmektedir. Bence bundan sonra, bankalar, büyük AVM’ler, kurumsal yapılar, kamu kurumları yeni yerleşim alanlarına, özelliklede, Beşevler’e, M. Rıfat Kazancıoğlu Mahallesi’ne ve Orgeneral Safter Necioğlu Bulvarı’na taşınmalı, trafik yoğunluğunun il merkezinden uzaklaştırılması sağlanmalıdır. Yeni iş merkezlerinin ve iş yerlerinin bu alanlarda açılması teşvik edilerek özendirilmelidir. Şehrin merkezi Ramazan aylarında olduğu gibi trafikten arındırılmalı sadece yayaların kullanımına tahsis edilmelidir. Malatya, Kayseri, Gaziantep illerinde olduğu gibi, şehir merkezi ve tarihi dokusu korunmalı, nostaljik mekanlar olarak yaşatılmalıdır. Beşevler, M.Rıfat Kazancıoğlu Mahallesi ve Orgeneral Safter Necioğlu Bulvarı, yeni ve modern Kilis olarak işyerlerinin faaliyetleri için özendirilmeli, trafiğin merkezden uzaklaşması desteklenmelidir. Okullarda rehberlik derslerinde trafik eğitimine öncelik verilmelidir. Trafik sorununun cezadan ziyade eğitimle çözülebileceği unutulmamalıdır.

Valilik bünyesinde kurulan İL TRAFİK KOMİSYONU, TRAFİĞİN MERKEZDEN UZAKLAŞARAK, ÇEVRE YOLLARA YAYILMASI İÇİN YENİ GÜZERGÂHLAR OLUŞTURULMALIDIR. KİLİS BELEDİYESİ BÜNYESİNDE TRAFİK MÜDÜRLÜĞÜ OLUŞTURULMALI VE TRAFİK ZABITASININ, TRAFİĞİN DÜZENLENMESİ İÇİN AKTİF GÖREV ALMASI GERÇEKLEŞTİRİLMELİDİR. Trafik Şube Müdürlüğü denetimlerini daha yoğun bir şekilde yapmaya devam etmelidir. Bu denetimlerde resmi kıyafet giymeyen sivil görünümlü personellerle denetimleri yapmak daha verimli olacaktır. İlimizde görev yapan fahri trafik müfettişlerinin daha rasyonel olarak görev yapmaları sağlanmalıdır. İlimizdeki Trafik sorunları konusundaki düşüncelerimi ve çözüm önerilerini İl Trafik Komisyonu’nda anlatmak ve onlarla paylaşmak için bu komisyonda görev alıp üye olarak katılımda bulunmak için müracaat ettim. Sayın Valimiz benim bu komisyonda üye olarak görev almamı uygun görmemiş, bana resmi yazı ile cevap verildi. Sayın Valimizin canı sağ olsun, ömrü uzun olsun, mademki uygun görmemiş bize saygıyla kararı kabul etmek düşer. Sağ olsunlar. Unutmadan bir gözlemimi de paylaşacağım: M. Rıfat Kazancıoğlu Mahallesi Turgut Özal Bulvarı İlimizdeki sürücü kursları tarafından araç kullanım parkuru olarak kullanılmaktadır. Bu güzergâhta şehir içinde, acemi şoförlerin eğitim görmesi büyük riskler içermektedir. Trafik şube müdürümüzün ilgilerini bekliyoruz.

Belediye mutlak surette, motosikletler ve araçlar için yeni park alanları oluşturmalıdır. Bu Belediyenin asli görevlerindendir. Sorunu görmezden gelerek çözüm üretilemez. Belediye kendi araçları için Belediye Binasının olduğu sokağı bariyerlerle kapatmış. Yani onların araç park yeri sorunları yok, tuzları kuru. Sayın Valimiz, Valilik Binasının olduğu sokağı bariyerle kapatmış, onların da park yeri sorunu bulunmamaktadır. Kamu ve yerel yönetimler halka hizmet için vardır. Devletin kuruluş amacı ve mantığı da bundan kaynaklanmaktadır. Kilis’te bu önceliklerin sırası yer değiştirmiş olup, halk kamuya hizmet etmektedir.

Sevgili Belediye Başkanımız Sayın Hasan Kara, seçim döneminde yanımıza geldiğinizde zatıâlinizden bir istirhamım olmuştu. Yineliyorum, seçilecek olursanız halk toplantıları yapın, sorunlarımızı size direk olarak söyleyelim demiştim. Seçimden sonra birkaç toplantı yaptınız ve artık bu toplantıları yapmıyorsunuz. Yapın lütfen, hiç olmaz ise size olan hasretimizi giderir bir bardak çayınızı içeriz. Sorunları sizinle paylaşır, çözümleri beraberce değerlendiririz. Evet, Sevgili Belediye Başkanımız Sayın Hasan Kara, İlimizin TRAFİK SORUNUNUN ÇÖZÜMÜ birçok kurumun destek ve katkıları ile gerçekleşebilir. İlimizin trafik sorununun çözümüne hepimiz katkıda bulunmalıyız. Çok ivedi olarak, başta Belediyemiz, Kilis Emniyet Müdürlüğü, STK’lar, Milli Eğitim Müdürlüğü, siyasi partiler, 7 Aralık Üniversitesi, Kilisli hemşerilerimiz bir araya gelerek İlimizin “TRAFİK SORUNU ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ” isimli bir çalıştay düzenlenmeli ve trafik sorununun çözümü için çaba göstermeliyiz. Trafik hepimizin sorunudur. Çözümü için el ele vermeliyiz.

Kalın sağlıcakla.