Kilis Kültürüne Hizmet Edenlerle Söyleşi

Kilis Kültürünün Temel Taşları: Uğur Elhan

Ahmet ELMALI

1) Sayın Uğur ELHAN, siz emekli bir Edebiyat öğretmenisiniz. Allah ömürler versin bize hayat hikâyenizi anlatır mısınız?

1) Sayın ELMALI, öncelikle bana böyle bir ilgi gösterip; emek ve zaman ayırdığınız için size teşekkür ediyorum.

1951 Kilis doğumluyum. İlkokulu, Kilis Şehit Sakıp İlkokulu’nda; ortaokulu, Gümüşhane Torul Ortaokulu’nda; liseyi, Kilis Lisesi’nde okudum. Bir süre Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde öğrenim gördüm ancak o yılların siyasal kargaşası nedeniyle öğrenimimi tamamlayamadım. 1976’da burslu olarak okuduğum Bursa Eğitim Enstitüsü Türkçe öğretmenliğinden mezun oldum ve aynı yıl 1 Kasım’da Zonguldak Merkez Ortaokul’una Türkçe öğretmeni olarak kura ile atandım.

Daha sonra 1980 yılında, kendisi de bir öğretmen olan eşim Sevgi ile evlendim ve eş durum atanması ile Kilis’e, ata yurduma geldim. Sırasıyla Kilis Kız Öğretmen Lisesi, İslahiye Aydınoğlu Ortaokulu, Kilis Uluğcan Ortaokulu Türkçe öğretmenliklerinde çalıştım. Bu arada Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi’nde Lisans öğrenimimi de tamamladım ve Türk Dili Edebiyatı öğretmeni olarak Kilis Lisesi’nde ve Kilis Hacı Mehmet Koçarslan Anadolu Lisesi’nde çalıştım. Kilis’te toplam yirmi beş yıl öğretmenlik yaptım ve 2005 yılında emekliye ayrıldım. Öğretmenliği ve hatta branşımı çok severek yaptım. Müzik ve şiirle uğraşılarım oldu ve hâlâ da sürmekte. Eşim, emekli sınıf öğretmenidir. İki kızım da İngilizce öğretmenidir. Kilis’te dostlarım ve öğrenci dostlarım arasında olabildiğince sakin ve huzurluyum. Zamanımın büyük bir bölümünü sanata ve edebiyata ayırarak yaşamaktayım çok şükür.

2) Sayın Elhan, siz hem edebiyatçı, hem şair hem de müzisyensiniz, bu konuyu açıklar mısınız?

2) Edebiyata ve Türk müziğine ilgi duyuşum ailemin etkisiyle oldu. Ayrıca Kilis Lisesi’nde okurken Edebiyat öğretmenim Yusuf Ziya YALNIZ’ın (Baba Yusuf) etkisiyle de şiire olan        ilgim arttı. Müzikle olan uğraşımsa; Kilis Musiki Derneği içinde 1980 yılından bu yana ses ve biraz da ud icrası olarak sürmekte.

3) Sayın ELHAN, uzun yıllar Edebiyat hocalığı yaptınız. Mezun ettiğiniz öğrencilerden sizi anan var mı; şair, yazar, akademisyen kimler var?

3) Sayın ELMALI, öğrencilerim benim en iyi dostumdur, beni en çok tanıyan ve bana en çok bağlı olan kişilerdir. İlişkilerimiz birçoğuyla hâlâ sürüyor onlarla, ta başlangıcından bugüne kadar Zonguldak’tan onlarca öğrencimle telefonlaşıyoruz hep. Şair ve akademisyen olan öğrencilerim de var kuşkusuz, zaman zaman onlarla da bir araya geliyoruz. Ben onları çok seviyorum.

4) Sayın ELHAN, iki adet şiir kitabı yayınladınız, yeni gelecek kitabınız var mı?

4) Sayın ELMALI, “SEVDA TÜRKÜSÜ” ve “ESKİ KIŞLAR” şiir kitaplarımdan sonra eğer Allah kısmet ederse basıma hazır durumda olan üçüncü şiir kitabım “YÜRÜMEK”, bu ay sonunda çıkacak. Bir de yine basıma hazır olan altmışa yakın deneme türünde yazdığım yazılar var yayınlamak istediğim.

5) Sayın ELHAN, siz edebiyatçısınız. Aruzla, hece ile ve serbest olarak yazdığınız şiirleriniz var. Genel anlamda Türk edebiyatını bilmeyen biri bu şiirleri yazabilir mi?

5) Sayın ELMALI, elimden geldiğince ve branşım olması nedeniyle şiirle ilgileniyorum. Ancak birikim ve uğraşı çok önemli… Biliyorsun Halk şiirimizde de Klasik şiirimizde de usta-çırak ilişkisi yani “alaylı” eğitimi de çok önemli. Kendinden önceki ozanları tanımazsan, bir ekol ya da bir akım içinde yer alamaz, mahalli ya da ulusal bir şair kimliği oluşturamazsın.

6) Sayın ELHAN, sizin edebiyat üzerine ve dil konularında araştırmalarınız var, diyelim ki hazırladığınız ilmi yazıları bir dergiye gönderdiniz. Editör, bu yazınızda kendi kafasına göre düzenleme yaparsa ne dersiniz?

6) Sayın ELMALI, aslında bu tür uygulamalar pek de etik değil tabii. İletişim içinde olmak ve güven duymak en güzeli.

7) Sayın ELHAN, Türkçenin bugünkü durumunu biliyorsunuz. Türkiye’de uzun yıllar Türkçe için önüne gelen fikir yürüttü. Belirli bir taraf da bir dil ırkçılığı yaptı, şimdi her şey durulmuş gibi. Bu konuyu anlatır mısınız?

7) Sayın ELMALI, sanırım en güzel soru bu! Ben her şeyden önce bir Türkçe öğretmeniyim, kullandığım sözcüklerin de Türkçe kökenlisini ya da Türkçe türetilmişini seçerim. Kullanım zorluğu olan yabancı dil sözcüklerini ister Arapça, ister Farsça ve isterse de Batı dillerinden olsun, kullanılmasına karşıyım. Ancak yüzyıllardır kültür olarak etkisinde kaldığımız dillerin bugünkü Türkçeleşmiş yapısını da kullanmaktan yanayım. Ziya GÖKALP’ın “TÜRKÇELEŞMİŞ TÜRKÇE” dediği durum bu. Olumlu, bize sıcak ve sevimli gelen dili sadeleştirme ve arıtma çabalarını da yürekten destekliyorum. Günümüzde reklamcılıktan tutun haber programlarına kadar genişleyen bir dil yozlaşması var. Özellikle yabancı hayranlığını örnek alan bazı gençlerimizin konuşmalarındaki bu bozukluk beni çok üzüyor!

8) Sayın ELHAN, bu soruyu diğer araştırmacı arkadaşlara da soruyorum. Kilis’te bir üniversite on iki lise var, buradaki akademisyenler ve diğer öğretmenler kendi konularında ki varsa çalışmalarını yerel gazetelerde yazmıyorlar. Bu konuda ne dersiniz?

8) Sayın ELMALI, sözünü ettiğiniz arkadaşlar, mutlaka böyle bir çaba içinde bulunuyorlardır; hatta yayınlananlar da var az da olsa. Gönül ister ki daha da artsın bu etkinlikler. Öğretim sadece okulda yapılmaz, halkın aydınlatılması ve bilgilendirilmesi için, “basın-yayın” organlarından yararlanmak çok önemlidir. Özellikle “kültür ve sanat” değerleri, bu şekilde yaşama olanağı bulur kuşaktan kuşağa.

9) Sayın ELHAN, gerek yerel gazetelerde gerek Türkiye genelinde birçok şiir yayınlanıyor, şiir kitapları her yeri sarmış, bir de internet şairleri çıktı ne diyorsunuz?

9) Sayın ELMALI, Kilis’imizin çok güzel bir atasözü var: “Çerçi yükündekini satar” diye. Şiirin toplumda yaygınlaşması çok güzel! Herkes yazsın, sevgiyle oluşan bu edebiyat türü yeter ki nefes alsın yani yaşasın! “İyi mi kötü mü?” diye ayırmak bana düşmez. Toplum bilir ve ölçer onun değerini.

10) Sayın ELHAN, Kilis kültürü için, üniversite, kültür müdürlüğü ve belediye ne yapmalıdır?

10) Sayın ELMALI, bu soruyu ilgili kurumlara sorarsanız daha iyi olur. Akıl vermek ya da ukalalık etmek bize yakışmaz. O, sözünü ettiğin kurumlar bu işi zaman zaman yerine getiriyorlar zaten olanakları ölçüsünde.

11) Sayın ELHAN, Kilis kültür şehridir. Belediye veya Kültür Müdürlüğü, Kilis için kalıcı bir şiir şöleni düzenleyebilir mi? B konuda ne diyorsunuz?

11) Sayın ELMALI, neden olmasın? Hem de çok güzel olur! Bu birikim, potansiyel olarak var zaten şehrimizde. Güzel bir örneğini geçtiğimiz yıllarda ilimiz 7 Aralık Üniversitesi yapmıştı, çok güzel ve keyifli olmuştu. Günümüzün yaşayan Kilisli ozanlarımızı ve naçizane beni de davet etmişlerdi.