Özgürlük Ruhu 19 Mayıs 1919… “Özgür Bilim Düşüncesi”

Metin MERCİMEK
“SAMSUN’A HAREKET EDEN BANDIRMA VAPURU ÜMİT YÜKLÜ, İNSAN YÜKLÜ. İÇİNDE BU VATANIN DERDİYLE YANAN BAĞIR, KURULACAK YARINI DÜŞÜNEN BAŞ GELİYOR.” (Prof. Dr. Yılmaz ALTUĞ)
19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı’nın önem ve mahiyetini ortaya koymamız için, önce Osmanlı toplumunun durum ve işleyişine bir göz atmamız gerekiyor.
Yirminci yüzyılda Osmanlı toplumu bir arayış içinde görülmüş ve refah istekleri açıkça kendini göstermiştir. Ama ne var ki, yöntem belirlemeyen Osmanlı toplumu, özgür bilim düşüncesine geçişi, hem sancılı, hem acılı hem de yavaş bir şekilde seyretmiştir. Zamanın aydınları birçok işlemleri yapmalarına rağmen, yolunu bilimsel bir şekilde çözememiş ve asıl hedefine ulaşamamıştır.
Bu arayışın ve reform isteklerinin tam olduğu bir sırada Mustafa Kemal Atatürk ortaya çıkmış. Türk Ulusu tarih boyunca üstün yeteneğini, zekâsını, becerisini, Atatürk’ün önderliğindeki Kurtuluş Savaşı ile göstermiştir. Şunu da belirtmek gerekir ki, Atatürk’ün Türk Ulusu’na en büyük hizmeti, özgür bilim düşüncesini anlamayı ve yaymayı hem de yapmış olduğu tüm inkılâplarına temel teşkil etmiş olmasıdır.
Mustafa Kemal Atatürk, 16 Mayıs 1919 tarihlinde İstanbul’da Bandırma Vapuru ile Samsun’a hareket etmiş ve 19 Mayıs 1919 günü saat 08’de Samsun’a ayak basmıştır. O gün, ihtilaf devletlerinin işgaline karşı Kurtuluş Savaşı’nın başladığı gün olarak kabul edilmiştir.
19 Mayıs 1919’da Atatürk’ün Samsun’a adım atışıyla, Anadolu’nun çehresinin birden değiştiğini görmekteyiz. Öncelikle 1919’un Mayısı’nın son günü, Anadolu’nun birçok yöresinden kahramanlık ve fedakârlık duygusuyla coşan insanların gönüllü olarak harekâta katılmak istemeleri, yeni bir ruhun dile getirilişi olmuştur.
Diğer taraftan, Atatürk’ün tekrar İstanbul’a geri dönmesi istenilmiş ise de, bu isteği reddederek Sivas ve Erzurum’a geçmiştir. Mustafa Kemal’in Sivas ve Erzurum’a geçmesine, yeni bir dönemin başlangıcı niteliğindedir. Tüm bunlarla birlikte yeni bir ruh olarak belirleyebileceğimiz Müdafaa-i Hukuk Harekâtı de ortaya çıkmıştır.
Esirliği, medeniyetsizliği, vahşilik ilhamlarını reddeden yeni bir zihniyet, apaçık bir ruh olarak ortaya konulduğu anlaşılmıştır. Bakınız bu yeni ruh için Mustafa Kemal Atatürk neler söylüyor: “Her şeye rağmen muhakkak bir ışığa doğru yürümekteyiz. Bende bu insanı yaşatan kuvvet, yalnız Aziz memleket ve milletimin hakkındaki sonsuz sevgim değil. Bu günü karanlıkları içinde sırf vatan ve hakikat aşkıyla ışık serpmeye ve aramaya çalışan bir gençlik görmemdir.”
İşte Ulu Önder Atatürk önderliğinde kurulan ve gençliğe hediye edilen 19 Mayıs 1919 Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı’nın 103. yıldönümünü candan kutluyorum.