Usta Şair Nazım Hikmet CKM’de Anıldı

Metin MERCİMEK

"SENİ DÜŞÜNMEK GÜZEL ŞEY,
ÜMİTLİ ŞEY,
DÜNYANIN EN GÜZEL SESİNDEN
EN GÜZEL ŞARKIYI DİNLEMEK GİBİ BİR ŞEY...
FAKAT ARTIK ÜMİT YETMİYOR BANA,
BEN ARTIK ŞARKI DİNLEMEK DEĞİL,
ŞARKI SÖYLEMEK İSTİYORUM...”
(Nazım HİKMET)

Usta şair Nazım Hikmet'in 113. doğum günü olan 15 Ocak 2015'te, Kadıköy Belediyesi tarafından hazırlanan anma gecesine davet edildim. Caddebostan Kültür Merkezi'de (CKM) yapılan anma törenine ilgi hayli büyük oldu. 
Gecenin sunumunu yapan tiyatro oyuncusu Zafer Diper, Nazım Hikmet'in "AKREP GİBİSİN KARDEŞİM" adlı şiirini okudu. Ardından sözü gazeteci-yazar Emin Karaca'ya bıraktı. Nazım Hikmet'in hayatını, sanatını anlatan Karaca, Şair'in sanatta yeni bir çığır açtığını söyledi. Nazım Hikmet'in yazdığı şiirler ve mücadelesi nedeniyle yıllarca hapis yattığını ve sürgün edildiğini de hatırlatan Karaca, “NAZIM TOPLUMU SOSYALİZMLE TANIŞTIRDI" dedi. Dinletiler ve gösterimlerle devam eden gecede, pantomim sanatçısı Vecih Ofluoğlu, Nazım Hikmet'in "HOŞÇAKALIN DOSTLARIM" adlı şiirini uyarladığı oyunla sergilerken, soprano Şebnem Ünal ve piyanist Volkan Akkoç ikilisi de Şair'in "SENİ DÜŞÜNMEK GÜZEL ŞEY" şiirini seslendirdiler. Bunun yanı sıra Hiroşima'yı anlatan belgesel ise izleyicilere duygulu anlar yaşattı. 
Daha sonra, Refik Durbaş'ın "KADIKÖY'DE EVLERİ VİRAN ŞAİRLER" başlıklı yazısında, Nazım'ın 1925'ten sonrası Kadıköy'deki yaşantısı şöyle dile getirildi:
"Nazım Hikmet,1925'te Moskova'dan döndüğünde babası Hikmet Bey, Kadıköy ile Moda burnu arasında ahşap bir evde oturmaktadır; annesi Celile Hanım da Cevizlik'te iki katlı ahşap bir evde... Hikmet Bey, bir süre Süreyya Sineması'nın Müdürlüğünü yapar. 1932'de ölünce, Mithat Paşa ailesine ait olduğu söylenen çamlıklı bir evi, 50 lira kirayla tutarlar. Geçimlerini kendileri sağlamak için iki koyun,40 kadar tavuk alırlar. Bu sırada Nazım Hikmet tutuklanır. 13 yılın sonunda 15 Temmuz 1950'de hapisten çıkar. Eşi Münevver ile Vala Nurettin'in Salacak'taki evinde bir ay dinlenir. Ardından annesinin Cevizlik'teki evine taşınırlar. 1951'in Mart ayında Münevver Kadıköy'deki bir klinikte oğulları Mehmet'i doğurur. Bu küçük evde barınamadıkları için Mühürdar'da, Sular İdaresi'nin karşısında bir apartmanın zemin katına taşınırlar. Burası Nazım'ın Türkiye'de oturduğu son mekândır." 
Bunun ardından gazeteci-yazar Emin Karaca ise Nazım Hikmet'in yurt dışına kaçışını şöyle anlattı:
"Nazım Hikmet, 15 Temmuz 1950'de Cerrahpaşa Hastanesi'nde yatarken serbest bırakıldı. İki ev değişikliğinden sonra Kadıköy Mühürdar Mahallesi Dumlupınar Sokak'taki üç katlı eve taşınıyor. Bu evde eşi Münevver Hanım'la birlikte kalıyorlar. 
Nazım, hapisten çıktıktan sonra sürekli takip ediliyor. Kapısının önünde polisler nöbet bekliyor. Türkiye'de yaşamasının zorluğunu anlayan Nazım Hikmet Türkiye'den kaçmaya karar veriyor. Kaçma konusunu Tuzla'da yedek subay olan Refik Erduran'a açıklıyor. Beraberce bir plan yapıyorlar. 
Nazım Hikmet,17 Haziran 1951'de sokak kapısı önünde polislerin uyur gibi yapmalarını fırsat bilerek, daha doğrusu polislerin göz yummaları donucu sabah erkenden evden çıkıyor. Kadıköy İskelesi'ne yürüyerek geliyor. Vapurla Kadıköy'e geçiyor. Sürat teknesiyle Karadeniz'e açılıyor..." 
Nazım Hikmet'in İstanbul'a yerleşme ve daha sonra yurt dışına kaçışı anlatıldıktan sonra, kiminin "GÜZEL YÜZLÜ ŞAİRİ", kiminin "VATANSEVER OZANI",kiminin "USTASI" olan Şair'in diğer şiirleri okunarak anma gününe son verildi. 
Hoşça kalın.