Kilis’e Devlet Yatırım Yapmış Mıdır?

M. Yahya EFE

Sevgili okurlarım,  Kilis’e devlet yatırım yapmış mıdır? Bu soruyu bundan 36 yıl önce 12 Mart Hükümetinin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Sayın İhsan Topaloğlu’na sormuştum. Aldığım yanıtları sizlerle paylaşmak istiyorum.

            Efe: Sayın Topaloğlu, Kilis halkının bugünkü ekonomik bunalıma düşmesinin nedeni sizce nedir?

Topaloğlu: Büyük bir talihsizlik olarak Kilis’in 1. Dünya Savaşından sonra, sınır kenti haline gelmiş olmasıdır. Verimli topraklarının Suriye’de kalması da diğer bir nedendir.

Bunun dışında çıkmaz bir sokak haline gelmesi, devletinde ilgisini bir ölçüde azaltmıştır. Bugün Kilis, Devlet yatırımlarından en az pay alan yerlerden birdir. Ayrıca sınır kenti olması nedeniyle eğitim gören Kilisli hemşerilerimizin Türkiye’nin diğer kentlerine dağılmış olmasıdır.

Efe: Peki, Kilis’e gerekli devlet yatırımı yapılmış mıdır?

Topaloğlu: Kilis’e devlet yatırımı yeterince olmamıştır. Bunun nedenini yürütülen ve her zaman eleştirilen ekonomik politikada araştırmak lazımdır. Her iktidar programında, doğu ve güneydoğuya yatırım yapılmasını öngörür. Bugünde bu böyledir. Ancak, ekonomik koşullar buna olanak sağlamaz. Bu koşulları yaratmak, örneğin Kilis için ayrı bir çaba işidir.

Efe: Sayın Topaloğlu, Kilis’e yeterince devlet yatırımının yapılmadığı, kamu oyuncada bilinen bir gerçek. Bunu ekonomik koşullara bağlıyorsunuz. Peki, Kilis için bu koşullara nasıl yaratılabilir?

Topaloğlu: Kilis’in doğal kaynakları ve imkânları iyice etüd edilmeli ve yatırım olanakları fizibilite raporlarına bağlanmalıdır. Bu çalışma ya devlet eliyle planlama yoluyla veya girişimcilerin ortaya koyacağı bir fondan yararlanılarak bir takım uzman kuruluşlara hazırlattırılabilir.

Ancak bundan sonra, ekonomik şartların ortaya çıkmasından sonra devlet veya özel kişiler Kilis’te bazı yatırımlara girişebilmek imkânını bulabilirler.

Devletten yatırım sağlamak ve bu yatırımları plana aldırmak biraz da o bölgenin güçlü temsilcilerinin kanalıyla gerçekleştirilebilmektedir. Bu gün devler eliyle Kilis’te yapılmış bazı yatırımlar, ya tek parti döneminde veya güçlü bir partinin iktidar olduğu zamanlara rastlar.”

Efe: Sayın Topaloğlu, on yıl senatör olarak parlamentoya katıldınız. Ayrıca bakanlık yaptınız. Bakanlık döneminizde, Kilis’e hangi konularda devlet yatırımı yapılması için çaba gösterdiniz veya Kilis’e ne yaptırdınız?

Topaloğlu: “Sayın Efe, önce şunu belirtmek isterim: benim katıldığım hükümet 12 Mart Askeri harekâtından sonra, her hangi bir partiye dayanmayan ve parlamentoda temeli bulunmayan partiler üstü bir iktidar. Görevi: reform yapmak olarak çizilmişti. Bu iktidar daha önce hazırlanmış ve kabul edilmiş olan bir yatırım programını yürütmek zorunluluğuyla karşı karşıya kalmıştı. Yeniden bir plan yapılma imkânı olmadığı için, Kilis’in önemli bir yatırım ihtiyacını karşılamak olanağını bulamadım. Kaldı ki bütün bakanlık dönemim 6 ayla sınırlı kaldı.

Bu ara Kilis’ten de her hangi bir istek olmadı. Buna rağmen Kilis’in sınır köylerine elektrik sağlanmasını programa aldırdım. Daha önemlisi de Kilis’in su sorununu çözmek için, Gaziantep’e Kartalkaya Barajından getirilen su miktarını arttırarak Yeniyapan’a bağlanması ve Kilis’in uzun yıllar su gereksinimini emniyete alacak olan bir projenin hazırlanması ve programa aldırmak üzere Devlet Su İşlerine talimat vermiştim. Daha sonra, bağlı olduğum partinin iktidar olamaması ve gelişen siyasi koşullar bu girişimin gerçekleşmesini önledi

Şunu belirtmek isterim: Hangi partiden olursa olsun, Kilis’i parlamentoda temsil edecek kişilerin küçük hesaplar gözetilmeden büyük bir itina ile seçilmesi gerekir. Bunun için de Kilis çok değerli hemşeriler yetiştirdiği için şanslı bir ilçedir.

Bu fırsattan yararlanarak tüm hemşerilerime sağlık başarı ve mutluluklar dilerim. Ayrıca, Kilis’in sosyoekonomik durumunun araştırılması hakkında yapmış olduğunuz başarılı hizmetlerinizin devamını temenni ediyorum”

Sevgili okurlarım, Kilis’e devlet yatırım yapmış mıdır? Değerlendirmeyi Kilis halkına bırakıyorum.