26 Ocak Gümrük Günü

Metin MERCİMEK

“BANA GÜMRÜK MÜSTEŞARLIĞI TEKLİFİ GELDİ. ANCAK BU TEKLİFİ REDDETTİM. ÇÜNKÜ BENİM HEDEFİM İÇİMDE YOĞUNLAŞAN MİLLİ DUYGULARIMI HİZMET AŞKIYLA BÜTÜNLEŞTİRMEK SURETİYLE, BRÜKSEL’DE TÜRKİYE’Yİ TEMSİL ETMEKTİR.”
(Kilisli  Dr. Turhan ATAN
Gümrük Ataşesi)

26 Ocak Gümrük Günü’nün önem ve mahiyetine geçmeden önce, gümrük hakkında bilgi vermek istiyorum.
Gümrük, eşya ve malların ülke sınırından giriş ve çıkışlarda denetimlerinin yapıldığı ve vergilerin ödendiği kamu kurumudur. Gümrük Latincede ticaret anlamına gelen “Commercium” kelimesinden alınmıştır. Zaten gümrük resminin ticaret eşyasından alınan bir vergi olduğu göz önüne alındığında, kelimenin manaya uygunluğu ortaya çıktığından, bu adlandırmanın esasen daha uygun bulunduğu açık bir şekilde görülmektedir.
Diğer taraftan, Gümrük tarihçesine de bir göz attığımız zaman, birbirinden tamamen ayrı yaşayan toplumlar, şehir devletleri, imparatorlukların devam ettiği yıllarda gümrüğün var olduğunu görürüz. Gümrük her zaman devletlerin egemenlik alanlarının bir ifade biçimi ve de devlet hazinesinin bir gelir kaynağı olmuştur. Burada önemli olan husus ise, ülkeler, topraklarına giren kişiler, ticari mallar ve her türlü maddelerin ülkenin güvenliği, ekonomisi, halkın sağlığı gibi faktörleri korumak ve vergi sağlamak amacıyla sınırlarda denetlemeye tabi tutmalarıdır.
Uluslararası ticaretin geliştirilmesi ve engellerin kaldırılması nedeniyle, 26 Ocak 1953 tarihinde Gümrük İşbirliği Konseyi kurulmuştur. Daha sonra 1994 yılından itibaren Dünya Gümrük Örgütü günüyle anılmış ve 168 ülkenin üye olduğu bir kuruluş haline gelmiştir. Resmi dili İngilizce ve Fransızca olan bu kuruluşun merkezi, Belçika’nın başşehri Brüksel’dir.
Bu örgütün amacı, gümrük mevzuatını basitleştirmek, ahenkleştirmek, her ülke tarafından uygulanacak standardı oluşturmak suretiyle, uluslararası ticaretin kolaylaştırılmasında ve geliştirilmesinde katkı sağlamasıdır. Bu nedenle Türkiye’nin de katılımıyla her yıl, 26 Ocak Gümrük Günü olarak kabul edilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti toprakları, Türkiye kara suları, iç suları ve hava sahası hep birlikte Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi’dir. Bu gümrük bölgesine giren ve çıkan eşyaya ve taşıt araçlarına uygulanacak gümrük kuralları çerçevesinde işlemler yapılır. Bu işlemler sadece, Gümrük Kanun ve Yönetmeliklerle kalmayıp, diğer (Kambiyo, Hukuk, Maliye, Dış Ticaret Rejimi gibi) mevzuatlarından da faydalanmak suretiyle tekemmül ettirilir.
Çok geniş ve kapsamlı bir mevzuata haiz olan gümrük teşkilatında başarı gösteren ve üst düzeyde hizmet veren gümrük yetkilileri vardır. İşte bu hizmeti en güzel bir şekilde yürütenlerden biri de, Kilis’in değerli insanı, Gümrük Üstadı, Gümrük Başmüfettişi diye anılan Gümrük Ataşesi Dr. Turhan Atan’dır.
Gümrük camiasının 26 Ocak Gümrük Günü’nü candan kutluyor ve kendini tamamen Türkiye’nin geleceğine adayan ve de yıllarca yurt dışında hizmet veren Kilisli Gümrük Ataşesi Dr. Turhan Atan’ı rahmetle anıyorum.
Hoşça kalın.