Kilis’in Kültür ve Bereket Yuvası: Oylum Höyük

Metin MERCİMEK

“HÖYÜK: ÇOK ESKİ BİR YERLEŞME YERİNİN ZAMANLA TOPRAKLA ÖRTÜLÜP TEPE BİÇİMİNE GELMİŞ HALİDİR. ÖZELLİKLE UYGARLIKLARIN EN ÖNEMLİ REFERANSLARIDIR.”

Tarih öncesi dönemlerde Kilis Ovası’nın ılıman iklimi ve verimli toprağı, Tunç devrinde coğrafik konumu nedeniyle OYLUM HÖYÜK’ün bulunduğu bu bölge yerleşim konumuna geçmiş ve içinde birçok medeniyeti barındırmıştır. Diğer tarafta Sinnep, Arpakesmez, Keferrahim, Leylit, Akpınar ve şimdi Suriye’de kalmış olan Azaz Höyükleri ise, bu ana yerleşmenin etrafındaki daha küçük uydu yerleşimleridir. Oylum Höyük’ün güney yükseltisi üzerinde Hz. Muhammed’in Kâtibi Yusuf İzzettin Hazretleri yatırı bulunmaktadır. Özellikle bu yatırda Nisan ve Mayıs aylarında kurban kesilmekte ve dualar yapılmaktadır.
Yapılan kazı ve araştırmalara göre, Oylum Höyük’ün hemen yakınından geçen Akpınar Deresi, Akdeniz’e dökülen Asi Nehri’nin bir kolu olup, bu nehir ile Basra Körfezine dökülen Fırat Nehri arasında bulunmakta ve akmaktadır. O nedenle Oylum Höyük yöresi Mezopotamya ve Akdeniz’deki eski uygarlıkların toplandığı kültürel bir bölge konumundadır. Aynı zamanda Oylum Höyük, ‘BEREKETLİ HİLAL YAYI’ dediğimiz Lübnan, İsrail, Suriye, Türkiye, Irak, İran sınırları içinde, ayrıca Güneydoğu Torosların güneyinde ve Basra Körfezi’nin kuzeyinde kalan verimli topraklara sahip hilal şeklindeki bölgede yer almaktadır.
Oylum Höyük’ün içinde yer aldığı bölgenin araştırma tarihçesi, 1900 yıllara rastlanmaktadır. Höyüğün önemi ise ilk kez U.B. Alkım’ın İslahiye Ovası araştırmaları sırasında vurgulanmıştır. Höyük üzerindeki ilk bilimsel çalışmalar da, 1985 yılında Ergin Özgen başkanlığında araştırma ile başlamış. 1987’de Hacettepe Üniversitesi ile Gaziantep Müzesi’nin ortak projesi ile başlayan kazılar, 1990 yılımdan itibaren Engin Özgen başkanlığında Hacettepe Üniversitesi ile Alman Enstitüsü’nün İstanbul ortak çalışmaları bazında devam etmiştir. Daha sonra 2012 yılından itibaren kazı çalışmaları günümüzde Cumhuriyet Üniversitesi’nde Doç. Dr. Atilla Engin başkanlığında kesintisiz olarak kazılar ve araştırmalar yapılmaktadır.
Sözü edilen Doç. Dr. Atilla Engin başkanlığında yapılan bu kazı çalışmalarında, İbrahim Peygamberin yaşadığı iddia edilen kayıp kent ile Büyük İskender’e ait olduğu öne sürülen define bulunmuştur. Bu konuda Doç. Dr. Atilla Engin, “KAYIP KENT, DEMİR ÇAĞI’NA AİT PAPİRUS BİR BELGEYE GÖRE İBRAHİM PEYGAMBER’İN YAŞADIĞI KENTTİR. BÜYÜK İSKENDER’E AİT BİR DEFİNEDE DE 134 ADET GÜMÜŞ SİKKE BULUNMUŞTUR” diye önemli bir açıklamada bulunmuştur. Ayrıca dünyanın en eski cam atölyesinin bulunduğu kazı çalışmalarında, İbrahim Peygamber’in yaşadığı iddia edilen Kent ve Makedonya Kralı Büyük İskender’e ait olduğu defineyle ilgili olarak Doç. Dr. Atilla Engin, Oylum Höyük kazılarında insanlık tarihine ait 9 bin yıllık kalıntıların bulunduğunu ve özellikle Yahudi dünyasının Doğu Akdeniz’de aradığı bu kayıp kentin Demir Çağı’na ait papirüs bir belgeye göre İbrahim Peygamber’in yaşadığı kent olduğunu öne sürmüştür.
İşte eştikçe bilimsel ve kültürel değerlere rastlanan Kilis, bu kez eşilen toprağında medeniyetlerin merkezi olan ve de Kilis’in saklı tarihinin bulunduğu Oylum Höyük ortaya çıkmıştır. Bu nedenle insanın geçmişini ortaya çıkaran ve Kilis’in Kültür ve Bereket Yuvası olan OYLUM HÖYÜK, yakın bir zamanda Kilis’te turizmin kapısını açacağına ve bu başarılı kazı ve çalışmaların devam etmesi halinde Kilis’in saklı tarihinin ortaya çıkacağına canı gönülden inanıyorum.
Hoşça kalın.