19 Mayıs Kutlu Olsun!

M. Yahya EFE

Sevgili okurlarım, bugün 19 Mayıs. Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışının 101. yıldönümü.

Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihindeki önemli olaylardan biri Atatürk’ün Samsun’a ayak basışıdır.

Türk Milleti Birinci Dünya Savaşı sonrasında kötüleşen koşullar içinde kurtuluş çareleri ararken büyük bir lider Mustafa Kemal ortaya çıktı ve Samsun’a ayak basarak “Kurtuluş” yolunu açtı.

Dolayısıyla Mustafa Kemal’in 16-19 Mayıs 1919 İstanbul’dan başlayan yolculuğu bir kurtuluş dönemini simgeler.

Samsun’a ayak basışının taşıdığı önem Atatürk’ün Büyük Nutku’nu 19 Mayıs 1919 Samsun’a çıkışı ile başlatmasından anlaşılmaktadır.

Mondros Mütarekesi yapıldığı zaman Mustafa Kemal Yıldırım Orduları Komutanıydı. Mütareke uygulamasından memnun olmayarak istifa etmiş ve cepheden ayrılarak İstanbul’a gelmiştir.

Mustafa Kemal, İstanbul’a geldiği zaman henüz askerlikten ayrılmamıştı. Onun bu askeri vasfı, herkesle konuşmasına imkân vermiştir.

İstanbul’a gelişi ile 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkışına kadar geçen altı aylık süre içerisinde, sorumlu bir kimse gibi siyasi hayat içerisinde faal bir çalışmaya girişerek, vatanı kurtarmak için neler yapılması gerektiğini, İstanbul Hükümet üyeleriyle ve siyaset adamlarıyla görüşmüştür.

Bu görüşmeler sonucu; Ordu Müfettişi olarak Karadeniz bölgesine gönderilen Mustafa Kemal,  19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktığı zaman Bandırma Vapurunda 19 kişiydiler. Bu kişilerle birlikte memleketin kurtuluşu için mücadeleye başladılar.

Büyük Nutuk’ta, “1919 yılı Mayıs’ın 19’uncu günü Samsun’a çıktım” diyen Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün, Kurtuluş Mücadelesi’ni başlatmak üzere Samsun’a çıkışıyla ilgili çeşitli kaynaklarda yer alan bilgiler bu tarihi olayın tüm detaylarını açıkça ortaya koymaktadır.

9. Ordu Komutanı olarak görevlendirilen Mustafa Kemal, kurtuluş mücadelesi planlarıyla 15 Mayıs Cuma günü öğleden sonra “Pandarme” adlı gemiyle Samsun’a doğru yola çıkar.

Gemi 19 Mayıs sabahı saat 06.00 sularında Samsun limanına vardığı zaman, kendisi ve karargâh arkadaşları askeri bandonun ve halkın katıldığı coşkulu bir törenle karşılanırlar.

Fırtınalı bir pazartesi günü Samsun sahiline demir atan ve bilinen adıyla Bandırma Gemisi’ndeki Mustafa Kemal ve arkadaşlarını, ilk olarak Havuzlu İsmail’in kullandığı sandalla  Kurmay Binbaşı Mahmut Ekrem Bey karşılar.

Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışı ve Kurtuluş Mücadelesi’ni başlatışı Cumhuriyetin ilanından sonra 1938 tarihine kadar “Gazi Günü” adıyla Samsun’da yerel olarak kutlanıyordu.

Daha sonra ise Atatürk’ün Milli Mücadeleyi başlatmak üzere 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ayak basması 20 Haziran 1938’de çıkarılan bir kanunla milli bayram olarak kabul edildi.

1938’de 19 Mayıs’ın “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kanunlaşmasından sonra ise, bu gösteriler de resmi bayram gününe alınmış, daha sonra kutlamalar “19 Mayıs Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı” adı altında gerçekleştirilmeye başlanmıştır.

19 Mayıs denilince ilk akla gelen isim olan Bandırma Vapuru’nun orijinal planları kullanılarak inşa edilen birebir kopyası ise, bugün Samsun sahilinde müze gemi olarak ziyarete açık tutuluyor.

Bugün, Ulu Önder Atatürk’ün kurtuluş mücadelesini başlatmak üzere Samsun’a çıkışının 101. yıldönümünü kutluyoruz.

Türk Milleti olarak 101. yıldönümüne ulaşmanın mutluluğu, coşkusu ve heyecanı içerisindeyiz.

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasında yaşanan zorlukları göz önünde tutarak, 19 Mayısları Atatürk’ün emanetine daima sahip çıkarak kutlamalıyız.

19 Mayıs kutlu olsun!