Kitapları Koruyalım Ona Sahip Çıkalım

Metin MERCİMEK
“KİTAPSIZ YAŞAMAK, KÖR, SAĞIR, DİLSİZ YAŞAMAKTIR.” (SENECA)
Arayıp da bulamadığımız herhangi bir kıymetli kitabı, İstanbul Beyazıt Sahaflar Çarşısı’nda temin etmek mümkün. Ancak insanları celbeden çeşitli kitapları görünce o dükkânlardan ayrılmak hayli zor. İstediğiniz kitabı ararken, karşınıza öylesine güzel ve anlamlı  kitaplar çıkar ki, oradan ayrılmak istemezsiniz. Baktıkça zevk alırsınız, bilgi alırsınız, gezdikçe doyamazsınız. Derin bir aşk tutkusuna yakalanmış misali, bu dergâha bir giren bir daha çıkamıyor. Belki de bilgi sarhoşluğu denilen büyüleyici hava budur. İşte ben de, uzun zamandır uğramadığım Sahaflar Çarşısı’nı ziyaret ettim. Hem aradığım kitabımı buldum hem de yıpranmış olan kitaplarımın onarılması için bilgi aldım.
Hepimiz kitapları sever, ondan yararlanır ve onu canımız gibi korumak isteriz. Kitapları korumanın yolları nedir ve nasıl sahip çıkacağız? Bu konuda bildiklerimizi bir kez daha tekrar edelim. Kitaplarımızı kitaplığa yerleştirirken, bir taraftan rafların temiz olmasına dikkat edecek, bir taraftan da kitap kapaklarını takmayı unutmayacağız. Okuma işlemi bitikten sonra, yeniden okumak için sayfa uçlarını bükmemeye özen göstermeliyiz. Bunun yanı sıra, kitaplarımızı güneş ışığından koruyup, küf oluşmamasını sağlayacağız. Ayrıca kitaplığı ve kitapları arada bir havalandırmayı da ihmal etmemeliyiz.
Peki, yırtılmış ve eskimiş olan kitapları nasıl koruyacağız, bu konuda neler yapacağız? Öncelikle “Kitabı dolaba değil, kafana koy” atasözünü göz önünde tutarak, neler yapmamız gerektiğine bakalım. Her ne sebeple olursa olsun yıpranmış ve onarıma ihtiyacı olan kitapları geleceğe taşımak başlı başına mutluluk verici bir iş. Bu eserleri onarıma geçmeden önce temizleme işlemini yapıyoruz. Tüm onarıma muhtaç konularda olduğu gibi, çalışmalarımızı dünya standartlarına uygun bir şekilde, yani alet ve teknolojik ekipmanlara uygun malzemeleri kullanıyoruz. Şayet biyolojik tahribatlarda; örneğin, mantar, böcek ve diğer bakterileri temizlemek için dezenfekte ilacına baş vurabiliyoruz.
Diğer taraftan çok eski yıllara ait olan kitaplar varsa, örneğin 1900’lü yıllar sonrasında üretilen fabrikasyon kâğıtlarda, üretim tekniği nedeniyle aside rastlanma olabiliyor. Bu asit değerler normal sınırlar dışında ise, olması gereken değerlere getirmek için bir takım uygulamalara geçilmekte. Tüm bunların dışında eksik ve tamamen yırtılmış olan eserler, onarılması en zor işlemlerden biridir. Bunun için de aldığım bilgiye göre, Japon kâğıdı ve özel yapıştırıcı ile bütünleştirilmesi belirtilmekte. Genelde bu yapıştırma işlemi belgenin türüne göre, elle ya da ‘kâğıt tümleme’ makinası kullanarak yapılması gerekmektedir.
Geliniz kitaplarımıza sahip çıkalım, onu canımız gibi koruyalım. Zira Seneca’nın “Kitapsız yaşamak, kör, sağır ve dilsiz yaşamaktır” dediği gibi, kör, sağır ve dilsiz yaşamayalım.
Hoşça kalın.